Хидроенергија
МОЌ ПРЕТОЧЕНА ВО ЕНЕРГИЈА
Моќта на водата ја преточуваме во енергија. Водата е еден од најисплатливите извори на енергија и претставува најзначаен обновлив енергетски извор во Северна Македонија. Хидроелектраните во Република Северна Македонија се акумулациони и проточни, со просечно годишно производство од 1200 GWh, а вкупната инсталирана моќност изнесува 554 MW, односно 40% од вкупните капацитетите на АД ЕСМ.
Енергијата на водата претставува еден од првите енергенси кој што човекот ги користел во својата историја. Уште од 4-от век пред нашата ера е започнато користењето на енергијата на водата за движење на воденичкото тркало, а подоцна со развојот на науката и техниката започнува и изградбата на првите хидроцентрали (1882 година, на реката Фокс – Висконсин) за производство на електрична енергија. Хидроенергијата е најзначајниот обновлив извор на енергија познат досега. Неговото искористување е поврзано со изградба на значајни градежни објекти, пред се брани и акумулации, односно долги доводни тунели или цевоводи, кои објектите ги прават од една страна скапи за изградба но од друга страна допринесуваат за целокупниот развој на еконoмијата во земјата. Наспроти големата цена на изградбата, годишната експлоатација на објектите и производството на електрична енергија од истите е многу ниско.
Со оглед на ограниченоста на природните ресурси во Република Северна Македонија, искористувањето на хидропотенцијалот е од витално значење за развојот на електроенергетскиот сектор и државата во целост. Просторот во Северна Македонија според конфигурацијата на теренот и климатските услови е предодреден за искористување на проточните води од реките, изградба на брани и формирање на поголеми и помали акумулациии.
Денес, со постојната изграденост на хидроенергетските извори, од технички искористивиот потенцијал се користи само 26,6%.
Прикажано по сливови тоа изгледа вака:
Слив | Теоретски потенцијал | Технички потенцијал | Искористен потенцијал |
GWh | GWh | GWh | |
Вардар | 6.66 | 4.559,3 | 1.150,0 |
Црн Дрим | 2.203 | 964,9 | 583,0 |
Вкупно | 8.863 | 5.524,2 | 1417,0 |
Постоечки објекти